ถึงแม้ในปัจจุบันแสงสีน้ำเงินจากหน้าจออุปกรณ์สื่อสารจะเป็นสิ่งที่ไม่ดีต่อร่างกายเรา แต่สำหรับเราหลายคน การมองขึ้นไปยังท้องฟ้าสีน้ำเงินก็ช่วยทำให้รู้สึกมีความสุขมากขึ้นได้ หรือการมองออกไปยังทะเลกว้างใหญ่ ก็ทำให้เรารู้สึกตัวเล็กลง รู้สึกว่าเราไม่ได้อยู่โดดเดี่ยวแต่เราเป็นส่วนหนึ่งของสิ่งที่ยิ่งใหญ่กว่า ช่วยทำให้ลดความเครียด ลดความวิตกกังวลลงได้
ในแต่ละวัน ตั้งแต่ที่เราตื่นเช้ามาจนกระทั่งได้เวลาหลับอีกครั้งในตอนกลางคืน เราต้องเจอกับแสงสีต่างๆ ร่างกายของเราต้องปรับตัวให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงของแสงสีที่มันส่งผลกระทบต่อร่างกาย อารมณ์และจิตใจของเรา
ย้อนกลับไปในปี 1999 ผู้เชี่ยวชาญเรื่องสีจาก Pantone Institute ได้ประกาศสีแห่งปีเป็นสีน้ำเงิน สี Cerulean Blue ไม่ได้เป็นเพียงแค่สีแห่งศตวรรษใหม่ แต่ยังเป็นสีแห่งอนาคตอีกด้วย ผลลัพธ์ทางจิตวิทยาของสีน้ำเงินช่วยทำให้ลดความเครียดและความวิตกกังวล จากการเปลี่ยนผ่านศตวรรษ จากการเปลี่ยนแปลงและความไม่รู้ สีน้ำเงินที่สื่อถึงท้องฟ้าอันกว้างใหญ่ในวันที่อากาศแจ่มใส และมหาสมุทรในวันที่นิ่งเงียบราบรื่น มันช่วยทำให้สงบจิตใจของผู้คนลงได้
ในปัจจุบัน เราต่างต้องเจอกับแสงสีน้ำเงินที่เกิดจากหน้าจอมือถือหรือคอมพิวเตอร์ แสงสีน้ำเงินที่ไม่เป็นธรรมชาติอาจส่งผลในด้านลบกับสุขภาพร่างกายของเรา แต่ในด้านดีมันก็ช่วยทำให้เราเพิ่มความสามารถในการทำงาน ช่วยทำให้คิดและแก้ไขปัญหาได้อย่างสร้างสรรค์
สีน้ำเงินสื่อถึงความเป็นระเบียบเรียบร้อย สง่างาม น่าเกรงขาม น่าเชื่อถือ ตรงกันข้ามกับสีแดง สีน้ำเงินให้ความรู้สึกที่สงบ หน้าจอคอมพิวเตอร์ที่มีพื้นหลังสีน้ำเงินช่วยทำให้คนรู้สึกว่าดาวน์โหลดได้เร็วกว่าปกติ ในบางครั้งสีน้ำเงินช่วยทำให้เกิดความคิดสร้างสรรค์ ช่วยสะกิดให้คนมุ่งสนใจแต่ผลลัพธ์ในด้านดี
โลกสีน้ำเงิน ใจสีน้ำเงิน
โลกของเรามีน้ำอยู่ประมาณ 332.5 ล้านลูกบาสก์ไมล์ และ 96% ของน้ำทั้งหมดเป็นน้ำเค็ม พื้นผิวโลกประมาณ 70% ปกคลุมไปด้วยน้ำ ที่ระยะห่างจากโลก 1 ล้านไมล์ ถ้ามองโลกจากตรงนั้นก็จะเห็นเป็นลูกแก้วสีน้ำเงินเล็กๆ
ตอนแรกเกิด ร่างกายเราประกอบไปด้วยน้ำประมาณ 78% และจะลดระดับลงไปเรื่อยๆ ตามอายุที่เพิ่มขึ้น จนถึง 60% แต่สมองของเราก็ยังประกอบไปด้วยน้ำประมาณ 80% ทำให้ทั้งร่างกายของเรามีความหนาแน่นพอๆ กับน้ำ และนั่นทำให้เราลอยน้ำได้ สารละลายน้ำในเซลล์ร่างกายก็เทียบได้กับสารที่พบในทะเล
เราต่างก็ได้รับแรงบันดาลใจจากน้ำ จากเสียงคลื่นเสียงน้ำไหล จากกลิ่นที่ล่องลอยตามลม จากการลงไปเล่นในน้ำหรือเดินริมน้ำ ทำให้ศิลปินวาดภาพ ถ่ายรูป เขียน แต่งแพลงเกี่ยวกับน้ำ ตลอดช่วงเวลาที่ยาวนาน ที่มนุษย์เราผูกพันกับสายน้ำ แม่น้ำหรือทะเล
น้ำทำให้เรารู้สึกมีพลัง น้ำเย็นๆ ทำให้รู้สึกสดชื่น เสียงคลื่นทำให้จิตใจเราสงบลง น้ำอุ่นๆ ช่วยทำให้ร่างกายและจิตใจผ่อนคลาย
Biophillia คือสมมติฐานที่เชื่อว่า มุนษย์ทุกคนต่างก็เกิดมาพร้อมกับความผูกพันกับธรรมชาติ สัญชาตญาณรักธรรมชาติมันฝังอยู่ในยีนส์ของเรา เช่นเดียวกันกับเด็กที่ต้องพึ่งพาแม่ ความอยู่รอดของเราก็ขึ้นอยู่กับธรรมชาติ ทำให้เด็กๆ รักแม่ ทำให้เรารักและผูกพันกับธรรมชาติ ทั้งร่างกายและจิตใจ ชีวิตของเราเกิดขึ้นจากโลกใบนี้
สภาพแวดล้อมส่งผลกระทบต่ออารมณ์ของเรา พื้นที่หลายส่วนในสมองที่เกี่ยวข้องกับความรู้สึกเห็นอกเห็นใจ จะตื่นตัวมากขึ้นเมื่อเรามองภาพธรรมชาติ ในขณะที่สมองส่วน Amygdala ที่เกี่ยวข้องกับสัญญาณอันตราย จะตื่นตัวและทำงานมากขึ้นหากดูภาพในเมือง นอกจากนั้นภาพธรรมชาติยังไปกระตุ้นการทำงานของสมองส่วน Basal ganglia และ Reward system ธรรมชาติทำให้เรานึกถึงความทรงจำที่ดี ทำให้เรารู้สึกดี โดยเฉพาะภาพที่มีน้ำเป็นองค์ประกอบ ยิ่งทำให้คนรู้สึกดีมากขึ้นอีก
นักวิจัยค้นพบว่าคนที่อาศัยอยู่ใกล้น้ำจะมีความสุข งานวิจัยในไอร์แลนด์พบว่าคนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ภายในระยะ 5 กิโลเมตรจากชายฝั่งทะเล จะมีความพึงพอใจในชีวิตระดับที่สูง และยิ่งอยู่ใกล้มากเท่าไหร่ ก็ยิ่งส่งผลมากขึ้น
สีน้ำเงินเป็นสีที่คนนิยมมากที่สุด เป็นสีที่สื่อถึง ความน่าเชื่อถือ ความสงบ ความสะอาด ความลึก ความรู้ เป็นสีที่ส่งผลดีในด้านร่างกาย ความทรงจำ และอารมณ์ ทำให้เกิดการตอบสนองในแง่ดี สงบแต่ก็ยังมีพลัง คลื่นแสงสีน้ำเงินสัมพันธ์กับสารสื่อประสาท Dopamine ที่ทำให้รู้สึกดี เหตุผลนั้นอาจเกิดจากการที่มนุษย์วิวัฒนาการมาพร้อมกับสีของน้ำและท้องฟ้า
ผลดีของการอยู่ใกล้ๆ น้ำ
ในหนังสือ Blue Mind เขียนโดย Wallace J Nichols เล่าเรื่องราวของนักวิทยาศาสตร์ นักกีฬา ศิลปิน ที่การอยู่ใกล้น้ำช่วยทำให้เพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน ช่วยให้ใจสงบ และช่วยลดความเครียด สมองของมนุษย์ที่ตอบสนองต่อน้ำในเชิงบวก ทำให้เกิดความรู้สึกดี
Blue Mind คือที่มาของบทความนี้ ใจสีน้ำเงิน คือสถานะของใจที่เหมือนกับตอนที่เกิดความสงบขณะทำสมาธิ ความเป็นหนึ่งเดียว ความพึงพอใจและความสุขในชีวิต
ในหนังสือจะมีรายงานการวิจัยที่ยืนยันว่า การอยู่ใกล้น้ำ ไม่ว่าจะพายเรือหรือเล่นเซิร์ฟบอร์ดอยู่บนผืนน้ำ ลอยหรือแช่อยู่ในน้ำ การออกแบบและใช้ชีวิตโดยมีน้ำเป็นศูนย์กลาง ต่างก็ส่งผลกระทบในทางที่ดีต่อเรา ดังนั้นจึงเกิดไอเดียที่จะแชร์เรื่องราวของน้ำ ของมหาสมุทร เพื่อให้คนทั่วไปเข้าใจ และก่อให้เกิด ใจสีน้ำเงิน
นักวิทยาศาสตร์มีหลักฐานที่แสดงให้เห็นว่า การอยู่ใกล้แหล่งน้ำ หรือแม้กระทั่งการนึกถึงเหตุการณ์ ก็ทำให้สมองหลั่งสารแห่งความสุข โดปามีน เซโรโทนิน และ ออกซิโทซิน และในขณะเดียวกันก็ลดระดับของฮอร์โมนความเครียดคอร์ติโซล (Cortisol) น้ำเป็นเหมือนสวิตซ์ในสมองที่เกี่ยวข้องเชื่อมโยงอยู่กับความเห็นอกเห็นใจ ทำให้คนไม่นึกถึงแต่ตัวเอง ทำให้เปลี่ยนทัศนคติจาก ตัวเอง เป็น พวกเรา น้ำทำให้เกิดประสบการณ์ที่ดี ทำให้ชีวิตนี้แจ่มใสน่าอยู่มากขึ้น
การอยู่ใกล้ๆ ทะเล ทำให้มีความสุข ทำให้ใจสงบ เมื่อไหร่ก็ตามที่อยู่ใกล้ๆ ทะเล เราจะรู้สึกเหมือนได้รับแรงกระตุ้น ทำให้มีพลัง และรู้สึกพึงพอใจ
ใจเราคิดและทำงานตามรอบนาฬิกาไม่รู้จักหยุด ทำให้เกิดความเครียด เกิดความกังวล แต่การอยู่ใกล้ๆ แหล่งน้ำ จะช่วยทำให้ใจสงบลง ช่วยให้มีสมาธิ ซึ่งจำเป็นต่อการคิดและแก้ไขปัญหา
เราได้รับประโยชน์จากน้ำหลายทาง ไม่จำเป็นต้องอยู่ใกล้ทะเลหรือมหาสมุทร แต่การอาบน้ำนานๆ การว่ายน้ำในสระ หรือแม้กระทั่งน้ำพุก็ช่วยให้รู้สึกดีได้เช่นเดียวกัน การดื่มน้ำให้เพียงพอ ก็ช่วยทำให้ร่างกายสดชื่น
ประโยชน์ของน้ำที่เราได้รับนั้น มีทั้งทางร่างกาย จิตใจ และจิตวิญญาณ น้ำส่งผลกระทบต่อทุกประสาทสัมผัสของเราในแวลาเดียวกัน น้ำทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้น ช่วยให้อารมณ์ดีขึ้น จนเราแทบไม่ต้องพึ่งยา เพราะลำพังเสียงน้ำ ก็ช่วยทำให้รู้สึกดีขึ้นได้
The Blue Marbles Project
เป็นโปรเจคต์ที่กลายเป็นไวรัล มีผู้คนมากมายได้รับและส่งต่อลูกแก้วสีน้ำเงิน เพื่อเป็นการแสดงความขอบคุณคนที่ทำงานเพื่อโลกของเรา
James Cameron นำลูกแก้วสีน้ำเงินติดตัวไปด้วยในตอนที่ขับเรือดำน้ำท้าทายก้นสมุทร ร่องลึกที่สุดในโลก นอกจากนั้นลูกแก้วสีน้ำเงินยังไปถึงมือของ Jane Goodall และคนดัง คนสำคัญอีกหลายคน
Wallace J Nichols ผู้เขียนหนังสือ ได้แนะนำให้เราแชร์ ส่งต่อเรื่องราวของลูกแก้วสีน้ำเงินไปยังคนอื่นๆ คนที่เราอยากจะแสดงความรู้สึกขอบคุณ ในความมุ่งมั่นทำงานเพื่อส่วนรวม เพื่อประโยชน์ต่อโลกใบนี้
ธรรมชาติบำบัด
Water is medicine. Water is life.
ธรรมชาติคือยารักษาโรค เดินเล่นบนชายหาด เล่นเซิร์ฟบอร์ด เดินชมวิวในป่า กิจกรรมเหล่านี้ต่างก็ช่วยเยียวยา รักษาร่างกายส่วนที่เสียหาย ธรรมชาติช่วยลดความเครียด ทำให้เรามีความคิดสร้างสรรค์ และทำให้เราเข้าหากันมากขึ้น
อ่านเพิ่มเติม
Blue Mind in the Desert | Dr. Wallace J. Nichols | TEDxFountainHills
Living In Sight Of Water Can Make You Happier
The Mental Health Benefits Of Being Near Water
Why Being Near Water Really Does Make Us Happier
Why Being Near The Ocean Can Make You Calmer And More Creative